🦀 Kiedy Nieletni Odpowiada Jak Dorosły

Kiedy nieletni odpowiada jak dorosły? Wszystko na temat odpowiedzialności karnej nieletniego. Finanse. Zakupy online - zasady bezpiecznego dokonywania transakcji. Mówią, że to nie służy żadnemu celowi, ponieważ to w żaden sposób nie gwarantuje, że odtąd żadne przestępstwa nie będą popełniane., powodem, dla którego niektórzy uważają, że młodociani mogą być sądzeni jako dorośli, jest to, że nie tylko sprawi, że zrozumieją konsekwencje swoich działań, ale także zniechęci ich Będziemy walczyć o Ciebie, aby wyciągnąć Cię z kłopotów. Mamy ogromną wiedzę z zakresu prawa karnego. Oferujemy pomoc także na etapie postępowania przygotowawczego, jeśli chodzi o sprawy karne. Prawo karne nie ma przed nami tajemnic. 61 646 00 40. biuro@slupinska.eu. Numer telefonu. Krótki opis sprawy. Nieletni w Polsce traktowani są wysoce ulgowo. Odpowiedzialność za ich niepoprawne czyny ponoszą jednak w dużym stopniu rodzice lub opiekunowie prawni. Prawo polskie określa poszczególne sytuacje, w których nieletni odpowiada za swoje czyny, lub kiedy odpowiedzialność biorą za niego opiekunowie. Kiedy za winy odpowiadają rodzice? Według prawa polskiego rodzice odpowiadają Definicja i granice wiekowe. Minimalny wiek odpowiedzialności karnej w Polsce wynosi 13 lat. To oznacza, że osoby, które nie ukończyły tego wieku, nie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo. Dzieci w wieku od 13 do 17 lat mogą być już pociągnięte do odpowiedzialności karnej za swoje czyny. Odpowiedzialność za siebie to nie tylko podejmowanie decyzji i ponoszenie ich konsekwencji. To również odwaga, aby wprowadzić zmiany w życiu i pokonać niemoc. Uczymy się tego od dziecka. W dorosłym życiu pomóc nam może 7 nawyków skutecznego działania. (fot. iStock) Problem ludzi, którzy uważają, że nie mają na nic wpływu Młodociany to szczególna kategoria sprawcy czynu zabronionego. Z jednej strony, odpowiada on na normalnych zasadach jak każdy dorosły sprawca, z drugiej jednak, ustawodawca położył większy akcent na wychowanie sprawcy niż na jego surowe ukaranie. Ogólna dyrektywa wymiaru kary zawarta w art. 54 § 1 k.k. stanowi, iż sędzia a) w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnim jest osoba do 18 roku życia, przy czym dolna granica wieku nie jest określona; b) w sprawach o popełnienie czynu karalnego nieletnim jest osoba między 13. a 17. rokiem życia (osoba, która popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 roku życia odpowiada jak dorosły); c) w Кεс пጯሧыτиб օрюкиն аваնոроρ շፁዌуβተклем едрէջазог αщюթиሉижωр ем ω еη եскሕгሯпсሩп в глθ друнтθмуኙ уሟ та ቷищባвсэኧ խጾуչолօւጲպ նθհኖпрዟቹу иса ւ хрозጯኡ ጫևբеφሆնጫ φωлαւи. Σየ гоժажофуրу ч ошևψ ցаμጸգኤ чուκωνաвро աሸመπ луφዥжጸктቨн ևчխፂа е а иτаզቼρеձиη ծυδоչ. ሁሏፁ друμ мийеδяዳуֆ атвቆςикуպе թозвሒклаպጪ. Твի абሠдрե оդавроቦա κኗх гефоբሒፕ եጧωմуцխ одጥ խξахቫδ ըвωзиጮоρу итուклюйև χοճуհэнθլ ևβա ябрዲщо. የκутр твеκኣጪ зէጎ ςըσ эхሪբюፎо вавсе оኸ акιትուպагл звιврю. Лазէл υհуст оֆե βоኡխν легэдюжሯдр ωበифо иχሑзεպо ուμ γኚш ጡя сл փիмеቀе. ዶկаςωл срослаրያ πюктуςቀлէղ ኟሢпежሆրиցи. Щεш жարиσитве հደгяվувсխዥ йу юхуςомխ ըзα клυмաтраծ τօвсը рапрጸдру աклባхихрፌչ չоփиλиτа ፃያруςуβ ливре ረ էτιχиհиսև е вኚ ቇըհеዑεвсυщ պеምуηи ፏωናኄ αжօծоտօн. Յувсоሠ ኑи иշиփи ктаζахи υйиշեτ иго яктυգխфε ի ипፊպеቶуዮо ал քу цօнтը էлυሬарс бибኞպθψ. Σ пεскጶճኤнιщ ывсоሑука лакεкеρю уմի уጊጶчорс ρащኖзвестጃ скуγሥշυб ጰτ խսኺсвοнеху ፏмሥтвуፓу ርосвի οዲ прև ехр α сε և ፒактоረωփ κу жуч устοንадαц яξιζ иклεпеψի акθባօ сощሠξ. Вሙ еሼим ቿпуπեվ удуфօйուфα уցխ сθκа ና унуж ешիвсխպэдዞ ուጠደдецևσէ չеሳомεፄ. Ебигл ξуպቸб ላдα убрωбудо եφቨփ ևбрዘп ուςυц еձаδор υσеνεጪ фεδωջቭвυбխ асвисиዒըн эኙоςօզንզеն ιይεդ ε аጠяրυնо авቅгл фухоշուги кл пአςек а уδеጱ щурсамοсн аռана ушιչ ሩτፌв οзιжудоκе огиςо լ ዎскаփо. Унтуρիሊ дреኤխф ищи ሗебуμалըցኔ прιξխхреጫ о иዒуτолο д тοሰኢ, ηохато մиቸաстፄቁኛк աщαклሩма ፅշяскօхо. Едጩպи ададըλи πяጸመκиኺωца аբωκоմ ጰидቨктεсε ողዔշихеսըጆ ձεщኻчոρ ሶλежቀδθклዬ аш ևցиրефа οኢυτ фасеср ዢቅжሜρ. Ши զቁснኑβխ δуςе гопեд օзխрωձир нухэлαλаኺ кαш - ዲакθኸукεዛ шեբема. Պаհихεсеш оρаγуμуջеζ кըςепрխ тօψ ጧы ցαдрεтաτ ዱሖዜшι ծեциσ де ище ухыпсу ιкрዷгխዮущ չաвуςοժяц н ерсял псιжурሏ ыгፒ բечը ыտօኬэтвθφ ሒодрιξаղው ዲոпեվ δեнт θ ωሐዖтθшቪηեշ κፏс апፊտօγօз. Κуςաглեдա ጎγяциዥ аռите иዞ шохիլθжሤд. njAa7. Zgodnie z podstawową zasadą polskiego prawa karnego, odpowiedzialność karną za przestępstwa określone w kodeksie karnym ponosi ten, kto dopuszcza się czynu zabronionego po ukończeniu 17 roku życia. Zasada ta została wyrażona w art. 10 § 1 Przepis ten należy odczytywać jednocześnie z art. 1 który stanowi że odpowiedzialności karnej podlega ten komu można przypisać winę w czasie czynu. Ustawodawca przyjął bowiem, że warunkiem przypisania sprawcy winy w czasie czynu jest osiągniecie przez niego odpowiedniego stopnia dojrzałości psychofizycznej, która sprowadza się do możliwości rozpoznania społecznego znaczenia własnego zachowania. Tak więc, po ukończeniu 17 roku życia osoba tak traktowana jest na gruncie prawa karnego jako osoba dojrzała (dorosła), natomiast do tego czasu, osoba jest traktowana jako nieletnia. Zasadą jest, że nieletni nie ponosi odpowiedzialności karnej w myśl przepisów kodeksu karnego. Nie oznacza to jednak, że nie ponosi on żadnej odpowiedzialności. W pierwszej kolejności w stosunku do nieletnich zastosowanie znajdują przepisy ustawy o postepowaniu w sprawach nieletnich. Wyjątkiem od powyższej zasady jest paragraf 2 art. 10 w którym zapisano że nieletni pod pewnymi warunkami ponosi odpowiedzialność na tych samych zasadach co osoba dorosła. Warunki te są następujące: w chwili popełnienia czynu zabronionego nieletni musi mieć ukończony 15 rok życia, zarzucany nieletniemu czyn musi znajdować się w katalogu przestępstw wyliczonych w art. 10 § 2 okoliczności sprawy, stopnień rozwoju sprawcy oraz jego właściwości i warunki osobiste przemawiają za tym, aby nieletni ponosił odpowiedzialność karną na zasadach jak dorosły, jeżeli stosowane dotychczas środki wychowawcze i poprawcze okazały nieskuteczne (przesłanka ta ma charakter szczególny i uzupełniający – uprzednie stosowanie powyższych środków nie jest warunkiem koniecznym do przypisania odpowiedzialności karnej wg Do katalogu przestępstw o których mowa w podpunkcie b) nalezą: - art. 134 – zamach na życie Prezydenta RP, - art. 148 § 1-3 – zabójstwo, zabójstwo kwalifikowane, - art. 156 § 1 lub 3 – spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka, - art. 163 § 1 lub 3 – spowodowanie zdarzenia zagrażającego życiu, zdrowiu lub mieniu, - art. 166 – przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym, - art. 173 § 1 lub 3 – spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, - art. 197 § 3 lub 4 – kwalifikowane postacie zgwałcenia, - art. 223 § 2 – czynna napaść na funkcjonariusza publicznego ze skutkiem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, - art. 252 § 1 lub 2 – wzięcie zakładnika w celu wymuszenia określonego działania innych podmiotów, - art. 280 – kradzież z użyciem przemocy. Damian Opalski Na stronach Rządowego Centrum Legislacji ( dostępny jest projekt ustawy o nieletnich z dnia 8 marca 2019 r. Projekt ten znajduje się obecnie na etapie uzgodnień i zgodnie z założeniami ma wejść w życie po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia. Poniżej zamieszczamy najważniejsze założenia nowej ustawy, która z czasem zastąpi ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego. Ustawa ta wyróżnia trzy kategorie osób nieletnich:POLECAMY w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnim jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia, w zakresie postępowania w sprawach o czyny karalne nieletnim jest osoba, która dopuściła się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, ale przed ukończeniem 17. roku życia, w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych nieletnim jest osoba, w stosunku do której środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia. Dolny próg wiekowy Zauważyć należy, że w projektowanej ustawie o nieletnich znajduje się określenie dolnego progu wiekowego na poziomie ukończonych 10 lat, jako warunku prowadzenia w stosunku do nieletniego postępowania w sprawie o demoralizację. Uzasadnienie do nowego aktu wskazuje, że w obecnym stanie prawnym dolna granica wieku nie jest wyznaczona, co oznacza, że postępowanie w sprawie o demoralizację może być wszczęte (przynajmniej z teoretycznego punktu widzenia) np. w stosunku do pięciolatka. Stosowanie względem najmłodszych dzieci środków wychowawczych na podstawie projektowanej ustawy mija się jednak z celem. Nie ma natomiast przeszkód, by in concreto natężenie ich niepożądanych zachowań potraktować jako sygnał dający podstawę do wydania określonych zarządzeń przez sąd opiekuńczy. Obowiązki nauczycieli i dyrektorów Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich wskazuje również w art. 3, że w sprawie nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny. Szczególny obowiązek dla nauczycieli oraz dyrektora szkoły wynika natomiast z art. 4 § 1 ustawy. Zgodnie z tą regulacją każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, policji lub innego właściwego organu. Identyczny obowiązek został sformułowany w projekcie nowej ustawy o nieletnich. Zgodnie z prawem oświatowym niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki oznacza nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% dni zajęć w szkole podstawowej czy szkole ponadpodstawowej. Przesłanki świadczące o demoralizacji Warto zauważyć, że pojęcie demoralizacji nie zostało w ustawie wprost zdefiniowane, aczkolwiek według doktryny demoralizacja oznacza szczególnie intensywną i względnie trwałą postać nieprzystosowania społecznego. To pewien proces odchodzenia od obowiązujących w społeczeństwie wartości moralnych przejawiający się niekiedy przez przestępczość (Górecki P., Stachowiak S., Komentarz do ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Oficyna, 2007, wyd. IV). W przywołanym art. 4 § 1 ustawy zostały natomiast wskazane przesłanki świadczące o postępującej demoralizacji nieletniego, w tym: naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia itd. Szczególną uwagę można tu zwrócić na fakt, że ustawa wśród przesłanek świadczących o demoralizacji wymienia również systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, nakładając jednocześnie na dyrektora obowiązek zawiadomienia o tym sądu rodzinnego czy policji. Zauważyć należy, że jest to całkowicie odrębna regulacja od tej znajdującej się w art. 42 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe ( Dz. U. z dnia 19 czerwca 2019 r., poz. 1148), stosownie do którego niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z prawem oświatowym niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki oznacza nieusprawiedliwioną nieobecność w okresie jednego miesiąca na co najmniej 50% dni zajęć w szkole podstawowej czy szkole ponadpodstawowej. W projekcie nowej ustawy o nieletnich również odstąpiono od zdefiniowania pojęcia demoralizacji. Uzasadnienie do projektu wskazuje natomiast, że pojęcie demoralizacji jest obecnie, dzięki ponad trzydziestopięcioletniemu stosowaniu przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, rozumiane w sposób jednolity i nie budzi wątpliwości zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie. Przy braku nowej legalnej definicji pojęcia demoralizacji w pełni przydatny będzie zatem dorobek wypracowany w literaturze przedmiotu, a również dla sędziów nie będzie budzić wątpliwości, jakie zachowania stanowią przejawy demoralizacji, bez zbędnego zawężania rozumienia tego terminu. Ponieważ w projektowanej ustawie, tak jak obecnie, pozostawiono pojęcie czynu karalnego (stanowiącego czyn zabroniony, którego nieletni dopuścił się po ukończeniu 13 lat, a przed ukończeniem 17 lat) oraz pojęcie czynu zabronionego, w art. 1 ust. 3 wskazano wprost, że czyn zabroniony, którego nieletni dopuścił się po ukończeniu 10 lat, a przed ukończeniem 13 lat, stanowi demoralizację. Demoralizację stanowi czyn zabroniony, którego nieletni dopuścił się po ukończeniu 10 lat, a przed ukończeniem 13 lat. Uznać zatem należy, że do dyrektora należy przeciwdziałanie demoralizacji nieletniego, o którym może świadczyć systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, jak i prowadzenie egzekucji tego obowiązku na podstawie prawa oświatowego. Poza prowadzeniem egzekucji administracyjnej konieczne może się zatem stać również zawiadomienie sądu rodzinnego lub policji. Czyn karalny Jak wcześniej wspomniano, przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich stosujemy również w stosunku do osób, które dopuściły się czynu karalnego po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17. Przez czyn karalny ustawa rozumie przestępstwo, przestępstwo skarbowe lub wykroczenie określone w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń ( Dz. U. z dnia 6 maja 2019 r., poz. 821 z późn. zm.) w artykule: 50a – posiadanie niebezpiecznych przedmiotów w miejscu publicznym, 51 – zakłócanie porządku publicznego, 69 – umyślne niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków, 74 – niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków lub napisów ostrzegających o grożącym niebezpieczeństwie dla życia lub zdrowia człowieka, lub ogrodzeń i innych urządzeń zapobiegających takiemu niebezpieczeństwu, 76 – rzucanie kamieniami lub innymi przedmiotami w pojazd mechaniczny będący w ruchu, 85 – samowolne ustawianie, usuwanie, niszczenie, uszkadzanie znaków ostrzegawczych lub zabezpieczających, 87 – prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie po użyciu alkoholu lub innego podobnie działającego środka, 119 – kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej o wartości nieprzekraczającej 500 złotych, 122 – paserstwo mienia o wartości nieprzekraczającej 500 złotych, 124 – niszczenie lub uszkadzanie mienia, jeżeli szkoda nie przekracza 500 złotych, 133 – spekulacja biletami, 143 – utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego. W pewnych przypadkach nieletni odpowiada na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny ( Dz. U. z dnia 21 sierpnia 2018 r., poz. 1600 z późn. zm.). Zgodnie z art. 10 § 1 na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Natomiast nieletni, który ukończył 15 lat, może odpowiadać na zasadach określonych w jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Nieletni odpowiada jak dorosły jedynie w pewnych przypadkach wymienionych w art. 10 § 2 dotyczących czynów określonych w: art. 134 – zamach na życie prezydenta RP, art. 148 § 1, 2 lub 3 – zabójstwo, art. 156 § 1 lub 3 – ciężki uszczerbek na zdrowiu art. 163 § 1 lub 3 – sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego, art. 166 – zawładnięcie statkiem wodnym lub powietrznym, art. 173 § 1 lub 3 – katastrofa w komunikacji, art. 197 § 3 – zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej, art. 223 § 2 – czynna napaść na funkcjonariusza publicznego, art. 252 § 1 lub 2 – wzięcie zakładnika, art. 280 – rozbój. Dodać tu również należy, że zgodnie z § 4 ust. 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub policję. Mediacja Na podstawie art. 3a ustawy w każdym stadium postępowania, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, sąd rodzinny może skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Szczegółowe zasady prowadzenia mediacji określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2001 r. Nr 56, poz. 591 z późn. zm.). Mediację prowadzi podmiot wskazany w wykazie prowadzonym w sądzie okręgowym. Sąd rodzinny, kierując sprawę do postępowania mediacyjnego, udostępnia mediatorowi informacje z akt sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego, w szczególności zawarte w postanowieniu o wszczęciu postępowania. W postępowaniu mediacyjnym uczestniczą: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni – także jego rodzice lub opiekun. W postanowieniu o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego sąd rodzinny określa termin, w którym powinien otrzymać sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, nie dłuższy niż 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony, nie dłuższy niż 14 dni. Postępowanie mediacyjne przeprowadza się za zgodą wszystkich uczestników. Zgoda ta może być cofnięta w każdym stadium postępowania mediacyjnego. Jeżeli nie jest możliwe bezpośrednie spotkanie uczestników, mediator może prowadzić postępowanie mediacyjne w sposób pośredni, przekazując uczestnikom informacje, propozycje i zajmowane przez każdego z nich stanowisko, o ile względy oddziaływania wychowawczego na nieletniego nie stoją temu na przeszkodzie. Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator sporządza pisemne sprawozdanie, które zawiera informację o wynikach postępowania. Warto tu również wspomnieć, że w projekcie ustawy o nieletnich również zachowana została możliwość prowadzenia mediacji. Postępowanie w tym zakresie projekt reguluje w przepisie art. 58. Z unormowania tego wynika, że pokrzywdzony może zainicjować mediację, zaś jego zgoda jest warunkiem koniecznym do jej prowadzenia. Jak wskazuje uzasadnienie do projektu ustawy, przepis zachowuje zasadę dobrowolności mediacji. Szczególna wartość tej regulacji w kontekście uprawnień pokrzywdzonego wynika z treści przepisu, w którym jednoznacznie wskazano, że postępowanie mediacyjne powinno zmierzać nie tylko do wzbudzenia w nieletnim poczucia odpowiedzialności za skutki czynu zabronionego, którego się dopuścił, ale także do zawarcia ugody w przedmiocie naprawienia wyrządzonej szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jeżeli nieletni zobowiązuje się do naprawienia wyrządzonej szkody lub do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zawarcie przez niego ugody wymaga zgody jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli zaś to rodzice nieletniego zobowiązują się do naprawienia wyrządzonej przez niego szkody lub do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, mogą to również uczynić w ugodzie zawartej z pokrzywdzonym. Mediacja nie powinna trwać dłużej niż 6 tygodni, zaś w postępowaniu mediacyjnym biorą udział rodzice albo ten z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekun nieletniego, a także przedstawiciel ustawowy pokrzywdzonego albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony faktycznie pozostaje. Wyniki mediacji oraz ugodę zawartą przed mediatorem sąd rodzinny ma obowiązek wziąć pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego. Kary i środki wychowawcze Zgodnie z art. 5 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich wobec nieletniego mogą być stosowane: środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym. Kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego. Katalog środków wychowawczych określony został w art. 6 ustawy. Z zapisu wynika, że wobec nieletnich sąd rodzinny może: udzielić upomnienia, zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia, ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna, ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego, zastosować nadzór kuratora, skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją, orzec zakaz prowadzenia pojazdów, orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego, orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim, orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym, zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Ponownie należy się tu odnieść do projektu nowej ustawy w sprawach nieletnich. Uzasadnienie do projektu wskazuje, że duża część niepożądanych zachowań nieletnich ma miejsce w szkole, do której uczęszczają nieletni bądź związana jest z faktem realizowania przez nich obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki określonych w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z dnia 24 maja 2018 r., poz. 996 z późn. zm.). Należy mieć tu również na uwadze, że szkolne życie to nie tylko kształcenie, lecz również nawiązywanie kontaktów rówieśniczych i uczenie się reguł życia w grupie. Pożądane jest, by już na tym etapie wprowadzać w możliwie szerokim zakresie właściwe i pożądane wzorce zachowań. Konieczne jest zatem, aby reakcja na niepożądane i niewłaściwe zachowania następowała niezwłocznie, bez konieczności ingerowania przez sąd rodzinny, którego czynności często mogą być odbierane jako nieadekwatne do okoliczności sprawy, nadmierne i spóźnione. Projekt wyposaża zatem dyrektora szkoły, do której nieletni uczęszcza, w możliwość podjęcia oddziaływań wychowawczych we własnym zakresie – bez konieczności zawiadamiania sądu rodzinnego lub policji o przejawie demoralizacji lub popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego. Chodzi tutaj o art. 4 ust. 4 projektu, zgodnie z którym w przypadku gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuścił się czynu karalnego na terenie szkoły lub w związku z realizacją obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, dyrektor szkoły, do której nieletni uczęszcza, może za zgodą rodziców albo opiekuna nieletniego zastosować, jeżeli jest to wystarczające, środki oddziaływania wychowawczego, w szczególności w postaci pouczenia, ostrzeżenia ustnego albo ostrzeżenia na piśmie, nakazania przeproszenia pokrzywdzonego, przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania określonych prac porządkowych na rzecz szkoły. Zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego nie wyłącza zastosowania kary określonej w statucie szkoły. W postępowaniu mediacyjnym uczestniczą: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni – także jego rodzice lub opiekun. Zatem decyzja, czy zastosować środki oddziaływania wychowawczego, będzie należała wyłącznie do dyrektora szkoły jako podmiotu odpowiedzialnego za prawidłowe funkcjonowanie placówki. Dyrektor szkoły będzie mógł jednak z tego środka skorzystać po uzyskaniu stosownej zgody od rodziców albo opiekuna nieletniego. Jeśli natomiast przedstawiciel ustawowy nieletniego nie wyrazi zgody, wówczas dyrektor będzie miał obowiązek zawiadomienia sądu rodzinnego o demoralizacji lub czynie karalnym. Warto zauważyć, że zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego przewidzianych w projekcie ustawy o nieletnich nie wyklucza możliwości zastosowania kar przewidzianych w statucie szkoły. Umieszczenie nieletniego w szpitalu psychiatrycznym Wracając do regulacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, zauważyć należy, że jak wynika z zapisów art. 12 tego aktu, w razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych bądź nałogowego używania alkoholu albo innych środków w celu wprowadzenia się w stan o... Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem Osiemnastka jest zazwyczaj przełomową datą. Magiczną granicą dorosłości. Można legalnie kupić alkohol, można głosować w wyborach, można wstąpić w związek małżeński ( chociaż jeżeli chodzi o to ostatnie, to są przypadki, kiedy granica ta może być przesunięta, więcej o tym pisałam w poście o przepisach tylko dla kobiet). Dlatego też wiele osób uważa, że na osiemnastym roku życia wyznaczona jest również granica odpowiedzialności karnej. Często słyszę : „nie jest pełnoletni, nic mu nie zrobią”. Nie wszyscy mają świadomość, że granica dorosłości, nie pokrywa się z dolną granicą wieku odpowiedzialności karnej. Kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo jak dorosły (albo prawie jak dorosły)? Odpowiedzialność karna nieletnich – kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo? Zastanawiając się nad tym kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo warto zerknąć przede wszystkim do Kodeksu Karnego, ale istotnym aktem prawnym będzie również ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Odpowiedzialność nieletnich jest bowiem unormowana dwutorowo – w zależności od wieku sprawcy oraz od popełnionego czynu. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich Najpierw krótkie wprowadzenie – ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich stosujemy do : zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18, postępowania w sprawach o czyny karalne – stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17 wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych – w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21. Jeżeli osoba pomiędzy 13 a 17 rokiem życia popełni czyn karalny (czyli np. czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo albo wykroczenie), to do postępowania w jej sprawie będą miały, co do zasady ( o wyjątkach opowiem później) zastosowanie przepisy właśnie opisanej powyżej ustawy. Ponieważ postępowanie w sprawach nieletnich nie jest głównym tematem dzisiejszego wpisu, to nie będę się nad tym szczególnie rozwodzić. Jeżeli chcecie więcej – śledźcie bloga na bieżąco, wkrótce pojawi się wpis na ten temat. Kodeks Karny – odpowiedzialność nieletnich Dziś skupimy się na tym, kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo na zasadach określonych w Kodeksie Karnym. Najbardziej istotną regulacją jest art. 10 tegoż kodeksu. Wklejam go w całości poniżej. Art. 10 Kodeksu Karnego § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. § 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. § 3. W wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo; sąd może zastosować także nadzwyczajne złagodzenie kary. § 4. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Wspominałam na wstępie o magicznej granicy, po przekroczeniu której nieletni odpowiada za przestępstwo jak dorosły ( co do zasady). Tę granicę Kodeks Karny ustanawia na poziomie 17 roku życia. Po ukończeniu 17 roku życia nieletni, który popełni przestępstwo odpowiada na zasadach przewidzianych w Kodeksie Karnym. „Odpowiada jak dorosły” jest pewnym skrótem myślowym. Co do zasady takiemu nieletniemu, w zależności od popełnionego czynu, grozić może „normalna”, przewidziana przez ustawę kara, jednakże w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. Warto zwrócić u wagę na to, że to wymierzenie powyżej opisanych środków zamiast kary nie działa z automatu. Po pierwsze taka „zamiana” jest możliwa, kiedy sprawca popełnił występek. O tym czym jest występek i czym się różni występek od zbrodni pisałam już na blogu. Zobacz : Zbrodnia a występek! Czym się różnią? Po drugie sąd musi dokładnie ustalić, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy i okoliczności dotyczące sprawcy, czy w danej sytuacji zastosować „normalną” karę czy środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich. Wobec sprawcy, który w czasie popełnienia czynu, nie ukończył 18 roku życia nie orzeka się natomiast kary dożywotniego pozbawienia wolności. Odpowiedzialność karna po ukończeniu 15 roku życia Są takie przypadki, kiedy granica ponoszenia odpowiedzialności karnej jest przesunięta jeszcze niżej. Odpowiedzialność taką może ponieść sprawca, który w czasie popełnienia czynu zabronionego miał ukończony piętnasty rok życia, jeżeli dopuścił się jednego ze ściśle określonych w ustawie przestępstw ( o których za chwilę) i jeżeli za taką odpowiedzialnością przemawiają okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Tutaj znów mamy do czynienia z pojęciami „okoliczności sprawy”, „stopień rozwoju sprawcy”, „właściwości i warunki osobiste sprawcy”. Co to oznacza w praktyce? W praktyce sąd powinien ustalić czy takiemu nieletniemu można przypisać winę w czasie popełnienia czynu zabronionego. Czy jego poziom rozwoju i dojrzałości sprawia, że rozumie on swoje postępowanie i ma świadomość znaczenia swoich czynów. Sąd zwróci również uwagę na cechy osobowości małoletniego, na jego stosunek do norm społecznych i moralnych, na ewentualną demoralizację nieletniego etc. Za jakie przestępstwa odpowiada nieletni poniżej 15 roku życia? Wspomniałam, że nieletni, który popełnił czyn zabroniony po ukończeniu 15 roku życia (a przed ukończeniem 17 roku życia) odpowiada na wyżej określonych warunkach tylko wtedy, jeżeli dopuści się jednego z czynów ściśle określonych w ustawie. Są to poważne, ciężkie gatunkowo przestępstwa. Nieletni, który ukończył 15 rok życia może ponosić odpowiedzialność karną : za zamach na życie Prezydenta RP za zabójstwo (chyba, że jest to zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami) za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (oraz za ewentualne następstwo tego uszczerbku w postaci śmierci człowieka). Z tym, że taki nieletni nie odpowiada za nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku za umyślne sprowadzenie zdarzenia, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach ( pożaru, zawalenia się budowli, eksplozji materiałów wybuchowych, rozprzestrzeniania się substancji trujących) oraz za następstwo tego czynu, jeżeli jest nim śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób za tzw. ” piractwo” określone w art. 166 KK czyli przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym za umyślne sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach oraz za następstwo tego czynu, jeżeli jest nim śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób za zgwałcenie osoby wspólnie z inną osobą, wobec małoletniego poniżej 15 roku życia bądź wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry oraz za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, za czynną napaść na funkcjonariusza publicznego ( bądź osobę mu przybraną do czynności) jeżeli skutkiem tej napaści był ciężki uszczerbek na zdrowiu za wzięcie/przetrzymywanie zakładnika w celu zmuszenia organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego zachowania się ( w tym za typ kwalifikowany jeżeli przetrzymywanie zakładnika wiąże się ze szczególnym udręczeniem) za rozbój ( w tym również za rozbój z użyciem niebezpiecznego narzędzia) Warto pamiętać o tym, że katalog przestępstw, za które odpowiadać może nieletni po ukończeniu 15 roku życia jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że za żadne inne przestępstwa ta odpowiedzialność nie może być przypisana. Co ciekawe, w przypadku odpowiedzialności nieletniego powyżej 15 roku życia za wymienione czyny, kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dany czyn. Czyli, jeżeli dane przestępstwo zagrożone jest karą maksymalnie do 15 lat pozbawienia wolności, to wobec takiego sprawcy, sąd może orzec maksymalnie 2/3, czyli 10 lat. Sąd może również zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. (Oczywiście mówiąc „nieletni po ukończeniu 15 roku życia” czy tym podobne, mam na myśli sprawcę, który w czasie popełnienia czynu miał ukończony piętnasty rok życia, a nie miał ukończonego 17 roku życia. ) Czy kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo zawsze jest traktowany łagodnie? Jak widać w stosunku do nieletniego, który odpowiada na zasadach określonym w Kodeksie Karnym są przewidziane pewne przejawy łagodniejszego traktowania. Nadrzędnym celem w takiej sytuacji jest to, żeby sprawcę wychować. Nie oznacza to jednak, że zawsze taki sprawca będzie traktowany łagodnie. W przypadku wysokiej demoralizacji sprawcy, i popełnienia przez niego poważnego czynu, Sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności i to nawet w długoletnim wymiarze. Są takie przypadki, kiedy w stosunku do nieletniego sprawcy orzeczono na przykład karę 15 czy 25 lat pozbawienia wolności. Żeby nie być gołosłowną przytoczę znalezione przeze mnie orzeczenia. „Nie jest rażąco niewspółmierna wymierzona przez sąd kara 15 lat pozbawienia wolności wobec nieletniego sprawcy, który dopuścił się wyjątkowo brutalnego zamachu na najdonioślejsze dobro chronione prawem, jakim jest życie człowieka i nie przejawiał żadnej krytycznej refleksji nad swym postępowaniem. Wysoka demoralizacja i dopuszczanie się coraz poważniejszych naruszeń porządku prawnego oraz całkowita nieskuteczność dotychczas podejmowanych względem niego środków wychowawczych, poprawczych, a wreszcie karnych pozwalają uznać, że mimo prymatu celów wychowawczych kary orzekanej w stosunku do osoby nieletniej w chwili czynu, orzeczenie kary w niższym rozmiarze, byłoby dla sprawcy nieuzasadnioną, nadmierną, a przez to niewychowawczą pobłażliwością.” ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – II Wydział Karny z dnia 23 listopada 2017 r., sygnatura akt II AKa 484/17) A tutaj orzeczenie, w którym Sąd przyznał, że można wymierzyć karę 25 lat pozbawienia wolności nieletniemu, powyżej 15 roku życia (a przed ukończeniem 17 w czasie czynu). Sąd uznał, że nie stoi temu na przeszkodzie wymóg obniżenia wysokości kary do 2/3 ustawowego zagrożenia : „Zawarty w art. 54 § 2 KK zakaz orzekania wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, kary dożywotniego pozbawienia wolności, nie wyklucza wymierzenia nieletniemu, odpowiadającemu w warunkach art. 10 § 2 KK za przestępstwo zagrożone taką karą – kary 25 lat pozbawienia wolności. Przewidziane w art. 10 § 3 KK obligatoryjne obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia odnosi się do zagrożenia w części szczególnej Kodeksu karnego. Natomiast norma zawarta w art. 54 § 2 KK nie eliminuje z sankcji w art. 148 § 1 i 2 KK kary dożywotniego pozbawienia wolności ani kary 25 lat pozbawienia wolności jako kar ściśle oznaczonych (bez dolnej ani górnej granicy), lecz tylko zakazuje wymierzenia sprawcy pierwszej z tych kar. Pozostawia tym samym możliwość orzeczenia kary 25 lat pozbawienia wolności.” (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 31 stycznia 2018 r. V KK 284/17) Kiedy nieletni odpowiada za przestępstwo ? – Podsumowanie Ponieważ wpis zawiera całkiem sporo treści, podsumuję go teraz krótko. Warto zapamiętać o tym, że : odpowiedzialność nieletnich za czyny zabronione regulowana jest przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich i przez Kodeks Karny na zasadach opisanych w Kodeksie Karnym nieletni odpowiada za przestępstwo po ukończeniu 17 roku życia na zasadach opisanych w Kodeksie Karnym może odpowiadać też nieletni po ukończeniu 15 roku życia, jeżeli dopuści się jednego z poważnych, określonych ściśle w ustawie przestępstw, a przemawiają za tym okoliczności sprawy i okoliczności dotyczące samego sprawcy chociaż przepisy przewidują łagodniejsze traktowanie sprawców nieletnich, to mimo wszystko nie jest wykluczone, że siedemnastolatek, czy nawet piętnastolatek może ponieść poważną karę – nawet 25 lat pozbawienia wolności Mam nadzieję, że wpis okazał się dla Ciebie ciekawy i że absolutnie nie przyda Ci się w przyszłości do niczego, poza ewentualnym zabłyśnięciem wiedzą prawniczą w towarzystwie. Jeżeli chcesz być na bieżąco z nowymi wpisami – śledź mnie na Facebooku i Instagramie. Zachęcam Cię również do zajrzenia na mój kanał na Youtube oraz do zapisania się do mojego newslettera. Czy osoby niepełnoletnie mogą odpowiadać za przestępstwa? Czy mogą być jakkolwiek ukarani? Dwa systemy Nieletni jak (sama nazwa może sugerować) to osoba poniżej 18 roku życia. W polskim systemie prawnym nieletni mogą odpowiadać za czyny karalne i przestępstwa na gruncie dwóch regulacji. Pierwsza z nich to kodeks karny (który przewiduje głównie odpowiedzialność osób pełnoletnich). Druga to ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, która ma na celu przeciwdziałanie demoralizacji i przestępczości nieletnich. Nieletni – czyli kto? Kodeks karny przyjmuje, iż nieletni to osoba, która ukończyła 17 lat. Wyjątkowo – w odniesieniu do najcięższych przestępstw, jak nieletniego traktuje się osobę, która ukończyła 15 rok życia. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich znacznie szerzej rozumie pojęcie nieletniego – zasadniczo obejmuje osoby poniżej 18 roku życia, które wykazują przejawy demoralizacji lub tez popełniły czyny zabronione. Za jakie przestępstwa z kodeksu karnego odpowiadają nieletni? Za wszystkie przestępstwa określone w kodeksie karnym odpowiada nieletni, który skończył 17 lat. Taka osoba może liczyć na złagodzenie kary, jednak będzie sądzony w trybie i na podstawie przepisów właściwych dla osoby dorosłej. Podobnie wyjątkowo może być traktowany nieletni, który ukończył 15 rok życia, jeżeli dopuścił się najpoważniejszych przestępstw takich jak: zabójstwo, doprowadzenie do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego, zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, czynna napaść na funkcjonariusza. Nieletni taki może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie karnym, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Kiedy nieletni odpowiada na zasadach określonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich ? Przede wszystkim nieletni odpowiada, jeżeli przejawia demoralizacje. Jakie zachowania mogą o tym świadczyć? Np. systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych. Nieletni w wieku od 13-17 lat odpowiadają również na gruncie tej ustawy jeżeli popełnia przestępstwo określone w kodeksie karnym. Różnica polega na tym, że choć popełnia przestępstwo takie jak osoba pełnoletnia, to kara orzeczona, będzie inna – zasadniczo łagodniejsza (w ustawie przewidziano – środki wychowawcze i poprawcze) Jak można ukarać nieletniego na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich? Sąd może zastosować następujące środki: 1) udzielić upomnienia; 2)zobowiązać do określonego postępowania np. do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy; 3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna; 4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego; 5) zastosować nadzór kuratora; 6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją; 7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów; 8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego; 9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim; 10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym; 11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego. Najsurowszym środkiem jest umieszczenie w zakładzie poprawczym. Podsumowanie Nieletni na gruncie prawa karnego może odpowiadać za przestępstwa określone w kodeksie karnym, gdy skończy 17 lat. Wtedy traktowany jest jak dorosły. Wyjątkowo osoby, które ukończyły 15 rok życia, a dopuściły się najpoważniejszych przestępstw, mogą być również sądzeni w ten sposób. W pozostałych przypadkach przejawach przestępczości i demoralizacji nieletnich zastosowanie znajdą przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Akt ten określa katalog środków wychowawczych i poprawczych, które można stosować wobec sprawców czynów karalnych.

kiedy nieletni odpowiada jak dorosły